آیا تا به حال هنگام رانندگی با خودروی‌تان، صدای تق‌تق، جیرجیر یا لرزش‌های آزاردهنده‌ای را تجربه کرده‌اید؟ بسیاری از رانندگان با این مشکل آشنا هستند، اما کمتر کسی به طور جدی به دنبال رفع آن می‌رود. صداهایی که از داخل کابین یا بدنه خودرو شنیده می‌شوند، نه‌تنها باعث کاهش آسایش سرنشینان می‌شوند، بلکه می‌توانند نشانه‌ای از ایرادات فنی یا نصب نادرست قطعات باشند.
صداگیری خودرو چیست؟ در این میان، «صداگیری خودرو» به عنوان یکی از خدمات تخصصی نگهداری و بهینه‌سازی خودرو شناخته می‌شود که هدف آن حذف یا کاهش صداهای اضافی و ارتقاء کیفیت سواری است. در این مقاله، به طور کامل با مفهوم صداگیری خودرو، دلایل اهمیت آن و روش‌های مختلف انجام این کار آشنا می‌شوید تا بتوانید تجربه‌ای آرام‌تر و لذت‌بخش‌تر از رانندگی داشته باشید.
چرا خودرو صدا می‌دهد؟ دلایل شایع صداهای اضافی در ماشین
بروز صداهای غیرعادی در خودرو، یکی از مشکلات متداولی است که بسیاری از رانندگان با آن مواجه می‌شوند. این صداها ممکن است در هنگام حرکت، ترمز گرفتن، عبور از دست‌انداز یا حتی در حالت ایستاده شنیده شوند. شناخت علت این صداها، نخستین گام در فرآیند صداگیری خودرو است. در ادامه با رایج‌ترین دلایل بروز صداهای اضافی در خودرو آشنا می‌شویم:
شل بودن یا فرسودگی قطعات داخلی کابین: یکی از علت صدای کابین خودرو، شل بودن بخش‌هایی مانند داشبورد، رودری‌ها، صندلی‌ها یا کنسول وسط است. این قطعات ممکن است در اثر لرزش‌های مداوم، کیفیت پایین مونتاژ یا گذر زمان، به صدا بیفتند.
نقص در سیستم تعلیق و جلوبندی: قطعاتی مانند کمک‌فنر، بوش، طبق، میل‌موج‌گیر یا سیبک‌ها در سیستم تعلیق، اگر دچار فرسودگی یا آسیب شوند، صداهای تق‌تق، ضربه یا کشیده شدن ایجاد می‌کنند، به‌ویژه هنگام عبور از ناهمواری‌ها.
صدا از قطعات پلاستیکی یا فلزی بدون عایق: تماس مستقیم قطعات خشک و بدون عایق یا روان‌کننده با یکدیگر، یکی از منابع مهم ایجاد صدا در خودروست. این مشکل اغلب در قسمت‌هایی مانند ستون‌ها، اتصالات درب و سقف دیده می‌شود.
مشکلات در قفل‌ها و درب‌ها: درب‌هایی که به‌درستی تنظیم نشده‌اند یا قفل‌های آن‌ها روان نیستند، می‌توانند هنگام رانندگی روی دست‌انداز، صدا تولید کنند. همین موضوع درباره صندوق عقب یا کاپوت نیز صدق می‌کند.
مصرف متریال بی‌کیفیت یا مونتاژ ضعیف: در برخی خودروهای داخلی یا اقتصادی، به دلیل استفاده از مواد اولیه ارزان و مونتاژ غیراستاندارد، میزان صداهای کابین بسیار بیشتر است.
عوامل خارجی: گاهی صدای اضافه به دلیل وجود اشیای رها شده در صندوق عقب، داخل درب‌ها یا حتی زیر صندلی‌هاست. همچنین وجود گرد و خاک یا زنگ‌زدگی در برخی نقاط نیز می‌تواند منجر به تولید صدا شود.
سیب‌های جدی‌تر
گاهی صداهای ایجاد شده در خودرو نشانه‌ی مشکلات فنی در سیستم تعلیق، اتصالات یا حتی بدنه هستند. صداگیری باعث می‌شود این مشکلات زودتر شناسایی و رفع شوند و از خرابی‌های بزرگ‌تر جلوگیری شود.
افزایش دوام قطعات داخلی
با صداگیری، قطعاتی که بر اثر اصطکاک یا لرزش به‌مرور آسیب می‌دیدند، تثبیت می‌شوند. این موضوع باعث افزایش طول عمر داشبورد، رودری‌ها، صندلی‌ها و دیگر اجزای کابین خواهد شد.
جلوگیری از نفوذ صدای بیرون
در برخی روش‌های صداگیری، از عایق‌های صوتی مخصوص استفاده می‌شود که می‌توانند میزان نفوذ صدای موتور، جاده و باد را نیز به‌طور چشم‌گیری کاهش دهند.
در مجموع، صداگیری خودرو نه‌تنها اقدامی برای حذف صداهای آزاردهنده است، بلکه نوعی سرمایه‌گذاری برای بهبود کیفیت سواری، افزایش طول عمر خودرو و حفظ ارزش آن در طول زمان محسوب می‌شود.
چه بخش‌هایی از خودرو نیاز به صداگیری دارند؟
برای انجام صداگیری مؤثر و حرفه‌ای، ابتدا باید دانست که صداها از کدام قسمت‌های خودرو نشأت می‌گیرند. صداهای اضافی می‌توانند از نقاط مختلفی در داخل یا خارج کابین شنیده شوند و بسته به منشأ آن‌ها، روش‌های صداگیری نیز متفاوت خواهند بود. در ادامه با سوال صداگیری خودرو چیست و مهم‌ترین بخش‌هایی که معمولاً نیاز به صداگیری دارند آشنا می‌شویم:
داشبورد و کنسول جلو:داشبورد به دلیل وجود اتصالات زیاد، ادوات برقی، دریچه‌ها و قطعات مونتاژشده، یکی از اصلی‌ترین منابع تولید صداست. در صورت شل بودن یا وجود درز، هنگام عبور از دست‌اندازها یا لرزش موتور، صدای جیرجیر یا تق‌تق شنیده می‌شود.
رودری‌ها (پنل داخلی درب‌ها):پوشش داخلی درب‌ها اغلب از پلاستیک و چرم مصنوعی تشکیل شده و در صورت لق شدن یا نصب غیراصولی، تولید صدا می‌کند. همچنین قطعاتی مانند دستگیره‌ها، کلید پنجره‌ها و بلندگوها نیز می‌توانند منبع صدا باشند.
ستون‌ها و سقف داخلی خودرو:پوشش ستون‌های A، B و C و نیز آستر سقف، در صورت نصب نادرست یا فرسودگی، به صدا می‌افتند. این صداها معمولاً با لرزش همراه‌اند و به‌خصوص در جاده‌های ناهموار شنیده می‌شوند.
صندلی‌ها و ریل‌های تنظیم آن‌ها:در صورت فرسودگی ابر صندلی، لق بودن فریم یا مشکلات در ریل‌های حرکتی، صندلی‌ها به‌ویژه در حرکت‌های ناگهانی یا چرخش‌ها صدا می‌دهند.
کف خودرو و گلگیرهای داخلی:صداهای ناشی از برخورد سنگ‌ریزه‌ها، ارتعاشات جاده و صدای چرخ‌ها، از طریق کف خودرو یا گلگیرهای داخلی به کابین منتقل می‌شوند. استفاده از عایق‌های صوتی و لرزش‌گیرها در این بخش ضروری است.
درب صندوق عقب و کاپوت:درب‌هایی که درست تنظیم نشده‌اند یا لاستیک دور آن‌ها دچار آسیب شده، هنگام حرکت و ضربه، صداهای ضربه‌ای تولید می‌کنند.
ستون فرمان و مجموعه داشبورد میانی:شل بودن اتصالات، فریم‌های پلاستیکی اطراف فرمان یا قطعاتی مانند سیستم تهویه می‌تواند منبع صدای مزاحم باشد.
محل اتصال کمربند ایمنی و ستون‌های کناری:این نقاط نیز اگر درست محکم نشده باشند یا روکش آن‌ها فرسوده شده باشد، می‌توانند به صدا درآیند، به‌خصوص در پیچ‌ها یا تکان‌های شدید.
در واقع، هر نقطه‌ای از خودرو که شامل قطعات متصل به یکدیگر یا دارای فضای خالی باشد، پتانسیل ایجاد صدا دارد. به همین دلیل در فرآیند صداگیری حرفه‌ای، خودرو به‌صورت کامل بررسی و عایق‌کاری می‌شود تا سکوت و آرامش واقعی در کابین حاصل شود.
انواع روش‌های صداگیری خودرو چیست؟
صداگیری خودرو یک فرآیند تخصصی است که با هدف حذف یا کاهش صداهای اضافی و ارتعاشات آزاردهنده در داخل خودرو انجام می‌شود. برای رسیدن به یک کابین بی‌صدا و راحت، از روش‌های متنوعی استفاده می‌شود که بسته به منشأ صدا، نوع خودرو و میزان بودجه قابل انتخاب‌اند. در ادامه با رایج‌ترین روش‌های صداگیری خودرو آشنا می‌شویم:
یکی از مؤثرترین روش‌ها، استفاده از عایق‌های مخصوص روی قسمت‌هایی مانند کف خودرو، گلگیرها، سقف، درب‌ها و صندوق عقب است. این عایق‌ها از موادی مانند فوم سلول بسته، نمد فشرده یا متریال‌های چند لایه تشکیل شده‌اند و مانع ورود صدای موتور، باد و جاده به داخل کابین می‌شوند.
در بسیاری از موارد، صدا به‌دلیل شل بودن یا نصب نادرست قطعاتی مانند داشبورد، رودری‌ها، کنسول وسط یا ستون‌ها ایجاد می‌شود. در این روش، قطعات باز شده، مجدد به‌صورت اصولی نصب و تقویت می‌شوند و نقاط اصطکاک با نوار ابر یا نمد پوشش داده می‌شوند.
قطعات متحرکی مانند ریل صندلی‌ها، لولاهای درب، قفل‌ها یا قسمت‌هایی از ستون فرمان اگر خشک یا زنگ‌زده باشند، صدا تولید می‌کنند. استفاده از گریس سیلیکونی یا اسپری روان‌کننده باعث از بین رفتن این صداها می‌شود.
در بسیاری از خودروها، از نوارهای نازک ضد لرزش برای پر کردن فضاهای خالی یا جلوگیری از تماس مستقیم دو قطعه استفاده می‌شود. این نوارها در دور درب‌ها، داشبورد یا پشت رودری نصب می‌شوند و جلوی صداهای تق‌تق و جیرجیر را می‌گیرند.
در برخی قسمت‌ها که دسترسی مکانیکی به آن‌ها سخت است، مانند داخل ستون‌ها یا زیر صندلی‌ها، از فوم‌های مخصوص استفاده می‌شود که در محل تزریق شده و با انبساط، فضاهای خالی را پر کرده و لرزش را از بین می‌برند.
در بخش‌هایی مثل صندوق عقب، کاپوت، درب‌ها و حتی زیر داشبورد، نصب واشرهای کوچک لاستیکی باعث کاهش تماس مستقیم قطعات و در نتیجه کاهش صدا می‌شود.
هر یک از این روش‌ها می‌تواند به‌تنهایی یا در ترکیب با سایر روش‌ها بسته به نوع و شدت صدا مورد استفاده قرار گیرد. نکته مهم آن است که صداگیری اصولی نیاز به تشخیص دقیق منبع صدا و اجرای صحیح روش مناسب دارد؛ بنابراین توصیه می‌شود این کار توسط افراد متخصص یا در مراکز معتبر انجام شود تا نتیجه‌ی نهایی، رضایت‌بخش و ماندگار باشد.
جمع‌بندی: صداگیری خودرو چیست
صداگیری خودرو، فرایندی فراتر از حذف صداهای آزاردهنده است؛ این کار به نوعی مراقبت حرفه‌ای از خودرو محسوب می‌شود که می‌تواند آرامش، ایمنی و کیفیت تجربه رانندگی را به‌طور چشم‌گیری افزایش دهد. صداهایی که در حین رانندگی شنیده می‌شوند، نه تنها آزاردهنده‌اند بلکه ممکن است نشانه‌ای از مشکلات فنی، مونتاژ نادرست یا فرسودگی قطعات باشند.
در این مقاله با مفهوم صداگیری خودرو چیست، دلایل بروز صداهای اضافی، مزایای این کار، بخش‌هایی از خودرو که بیشتر درگیر این مشکل می‌شوند و همچنین ابزارها و روش‌های رایج صداگیری آشنا شدیم.
اگر به دنبال یک سواری بی‌صدا، بدون لرزش و با کیفیت بالا هستید، انجام صداگیری خودرو توسط افراد متخصص یا استفاده از تجهیزات استاندارد می‌تواند انتخابی هوشمندانه و مقرون‌به‌صرفه باشد. فراموش نکنید که گاهی همین صدای کوچک می‌تواند هشداری باشد برای یک ایراد بزرگ‌تر؛ پس آن را دست‌کم نگیرید.
