یکی از مشکلات رایجی که بسیاری از رانندگان با آن مواجه می‌شوند، صدای کمک فنر به‌ویژه در فصول سرد سال است. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در هوای سرد زمستان، هنگام حرکت یا عبور از دست‌اندازها، صدای ناخوشایند قیژ قیژ کمک فنر به گوش برسد. این صداها نه تنها آزاردهنده‌اند، بلکه می‌توانند نشانه‌ای از فرسودگی یا نقص در سیستم تعلیق خودرو باشند. از سوی دیگر، صدای جیر جیر کمک فنر ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد؛ از خشک شدن بوش‌ها گرفته تا نشت روغن یا کاهش انعطاف‌پذیری قطعات در دمای پایین. در این مقاله قصد داریم به بررسی علت‌های اصلی این صداها و راهکارهای مؤثر برای رفع صدای جیر جیر کمک فنر و علت صدای قیژ قیژ کمک فنر بپردازیم، تا با خیال راحت و بدون نگرانی از کیفیت رانندگی خود لذت ببرید. برای اطلاع از علت انواع صدای ماشین و راهکارهای آن کلیک کنید.
انواع صداهای کمک فنر و معنی هرکدام
صدای کمک فنر خودرو یکی از نشانه‌های مهمی است که می‌تواند به مشکلات مختلف در سیستم تعلیق اشاره کند. هنگامی که صدای غیرعادی از کمک فنرها به گوش می‌رسد، لازم است آن را شناسایی کرده و علت آن را پیدا کنیم. در این بخش، انواع مختلف صداهای کمک فنر را بررسی می‌کنیم و معنای هرکدام را توضیح می‌دهیم:
1. صدای قیژ قیژ (Jarring or Squeaking)
یکی از رایج‌ترین صداهایی که رانندگان ممکن است از کمک فنرها بشنوند، صدای قیژ قیژ است. این صدا به‌خصوص در زمان حرکت آهسته یا هنگام عبور از دست‌اندازها شنیده می‌شود.این صدا معمولاً به دلیل خشک شدن بوش‌های لاستیکی یا اتصالات فلزی به وجود می‌آید. وقتی این قطعات روان‌کاری کافی نداشته باشند یا در اثر خشکی به هم فشرده شوند، باعث ایجاد صدای قیژ قیژ می‌شوند.برای رفع این مشکل، می‌توان از اسپری‌های روان‌کننده مخصوص سیستم تعلیق استفاده کرد یا بوش‌های آسیب‌دیده را تعویض کرد.
2. صدای تق‌تق (Clunking)
صدای تق‌تق معمولاً صدایی است که در هنگام عبور از دست‌اندازهای بزرگ یا ناهمواری‌های جاده به گوش می‌رسد. این صدا به دلیل برخورد ناگهانی قطعات فلزی به یکدیگر ایجاد می‌شود.این صدا می‌تواند نشان‌دهنده خرابی یا فرسودگی در قطعاتی مانند کمک فنر، طبق‌ها، میل تعادل یا بوش‌های کمک فنر باشد. در بسیاری از مواقع، این صدا نشان‌دهنده وجود مشکل جدی در سیستم تعلیق است.در صورت شنیدن این صدا، بهتر است خودرو را به یک تعمیرگاه تخصصی ببرید تا سیستم تعلیق به‌طور دقیق بررسی شود.
3. صدای ضربه‌ای یا کوبشی (Banging)
صدای ضربه‌ای یا کوبشی زمانی شنیده می‌شود که کمک فنرها نتوانند به‌درستی ضربه‌های وارده را جذب کنند و در نتیجه قطعات فلزی به هم برخورد می‌کنند.این صدا معمولاً ناشی از خرابی کمک فنرها یا فنرها است. در صورتی که کمک فنر نشت روغن داشته باشد یا فنرها فرسوده شده باشند، این نوع صدا به وجود می‌آید.کمک فنرهای معیوب یا فنرهای آسیب‌دیده باید تعویض شوند تا از آسیب‌های بیشتر به سیستم تعلیق جلوگیری شود.
4. صدای جیرجیر (Rubbing or Scraping)
صدای جیرجیر یا ساییدن معمولاً زمانی شنیده می‌شود که قطعات لاستیکی یا فلزی به هم مالیده شوند.این صدا می‌تواند به علت ساییدگی بوش‌ها، خشک شدن قطعات لاستیکی یا عدم تنظیم مناسب کمک فنرها به وجود بیاید. همچنین ممکن است ناشی از تماس کمک فنر با قطعات دیگر مانند فریم خودرو باشد.نصب مجدد یا تنظیم کمک فنرها و تعویض بوش‌های آسیب‌دیده می‌تواند این مشکل را برطرف کند.
5. صدای “کلیک” یا “تیک” (Clicking or Ticking)
صدای “کلیک” یا “تیک” معمولاً صدای ریز و پیاپی است که به‌ویژه هنگام چرخش فرمان یا هنگام عبور از موانع کوچک به گوش می‌رسد.این صدا می‌تواند به دلیل خرابی در اتصالات کمک فنر، طبق‌ها یا میل تعادل باشد. همچنین ممکن است به دلیل شل بودن پیچ و مهره‌های سیستم تعلیق ایجاد شود.بررسی و سفت کردن اتصالات و پیچ‌ها یا تعویض قطعات فرسوده می‌تواند این صدا را رفع کند.
6. صدای “غژغژ” (Groaning)
صدای غژغژ بیشتر در هنگام حرکت آهسته یا هنگام عبور از دست‌اندازها به گوش می‌رسد و معمولاً به‌دلیل فشار زیاد بر سیستم تعلیق است.این صدا معمولاً به دلیل فرسودگی یا خشک شدن بوش‌ها و اتصالات ایجاد می‌شود. گاهی اوقات هم ممکن است ناشی از فشار بیش‌ازحد به سیستم تعلیق باشد.در صورتی که صدا به‌دلیل فرسودگی بوش‌ها باشد، تعویض بوش‌ها و روان‌سازی قطعات می‌تواند این صدا را رفع کند.
علت صدای قیژ قیژ کمک فنر
صدای قیژ قیژ کمک فنر یکی از شایع‌ترین صداهایی است که رانندگان هنگام رانندگی، مخصوصاً در جاده‌های ناهموار یا در هوای سرد، تجربه می‌کنند. این صدا می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
بوش‌های لاستیکی در کمک فنرها نقش ضربه‌گیر را ایفا می‌کنند و از تماس مستقیم قطعات فلزی با یکدیگر جلوگیری می‌کنند. با گذشت زمان، این بوش‌ها ممکن است خشک و ترک‌خورده شوند، به‌خصوص در مواجهه با سرما یا عدم روان‌کاری مناسب. خشک شدن بوش‌ها منجر به اصطکاک بیشتر و ایجاد صدای قیژ قیژ می‌شود.اتصالات فلزی کمک فنر، اگر به‌درستی روان‌کاری نشده باشند، هنگام حرکت خودرو به‌خصوص در پیچ‌ها یا دست‌اندازها، صدای ناهنجاری تولید می‌کنند. سرمای هوا نیز باعث کاهش خاصیت روان‌کنندگی گریس یا روغن موجود می‌شود که این مشکل را تشدید می‌کند.
یکی از علت صدای قیژ قیژ کمک فنر عملکرد نامناسب کمک فنرها و تولید صدا، نشت روغن از داخل کمک فنر است. وقتی روغن کافی داخل کمک فنر وجود نداشته باشد، جذب ضربه‌ها به‌خوبی انجام نمی‌شود و قطعات داخلی به‌صورت خشک به یکدیگر برخورد می‌کنند که صدای قیژ قیژ را به همراه دارد.با گذشت زمان و طی مسافت‌های طولانی، فنرها خاصیت ارتجاعی اولیه خود را از دست می‌دهند و ممکن است دچار خمیدگی یا آسیب شوند. این فرسودگی باعث می‌شود که کمک فنرها دیگر به‌درستی عمل نکنند و صداهایی مثل قیژ قیژ شنیده شود. دمای پایین باعث سفت شدن قطعات لاستیکی و کاهش روان‌کنندگی می‌شود. به همین دلیل، صدای کمک فنر در سرما بیشتر به گوش می‌رسد، زیرا انعطاف‌پذیری اجزای لاستیکی کمتر شده و اصطکاک بالا می‌رود.
رفع صدای جیر جیر کمک فنر
شنیدن صدای جیر جیر از کمک فنر خودرو می‌تواند نشانه‌ای از وجود مشکل در سیستم تعلیق باشد. خوشبختانه، در بسیاری از موارد این صداها به راحتی قابل رفع هستند. در این بخش، راهکارهای کاربردی برای برطرف کردن صدای جیر جیر کمک فنر را بررسی می‌کنیم:
یکی از رایج‌ترین دلایل صدای جیر جیر، خشک شدن یا سائیدگی بوش‌های لاستیکی و اتصالات فلزی کمک فنر است. برای رفع صدای جیر جیر کمک فنر می‌توانید:
- تمام بوش‌ها و اتصالات را بررسی کنید و در صورت مشاهده خشکی یا گرد و خاک، تمیزکاری انجام دهید.
- از اسپری روان‌کننده مخصوص سیستم تعلیق یا گریس سیلیکونی برای نرم کردن اتصالات و کاهش اصطکاک استفاده کنید.
- این کار را به‌ویژه در ابتدای فصل‌های سرد سال انجام دهید، چون دمای پایین باعث خشک شدن قطعات می‌شود.
اگر بعد از بررسی متوجه ترک‌خوردگی یا پارگی بوش‌های کمک فنر شدید، تنها راه‌حل مؤثر، تعویض آن‌هاست. بوش‌های آسیب‌دیده نه‌تنها باعث صدای جیر جیر می‌شوند، بلکه عملکرد کلی سیستم تعلیق را نیز مختل می‌کنند. استفاده از بوش‌های با کیفیت و استاندارد می‌تواند طول عمر کمک فنر را افزایش دهد و مانع از بازگشت مجدد صدا شود.کمک فنرها برای عملکرد صحیح، به میزان مشخصی روغن نیاز دارند. اگر کمک فنر دچار نشت روغن شود، اصطکاک قطعات داخلی افزایش پیدا می‌کند و صدای غیرعادی مانند جیر جیر شنیده می‌شود.
راهکار:
- در صورت مشاهده روغن روی بدنه کمک فنر، باید کمک فنر تعویض گردد، چون تعمیر آن معمولاً مقرون به صرفه و ایمن نیست.
شل شدن یا نصب نادرست پیچ و مهره‌های کمک فنر می‌تواند منجر به صدای جیر جیر یا لق‌زدن قطعات شود. با بررسی دقیق اتصالات:
- مطمئن شوید که تمام پیچ‌ها با گشتاور استاندارد سفت شده‌اند.
- اگر در این زمینه تخصص کافی ندارید، بهتر است این کار را به مکانیک ماهر بسپارید.
اگر پس از انجام تمام موارد بالا همچنان صدای جیر جیر باقی ماند، احتمال دارد مشکل از اجزای داخلی کمک فنر یا سایر بخش‌های سیستم تعلیق (مانند طبق یا میل تعادل) باشد. در این صورت:
- مراجعه به یک تعمیرگاه تخصصی و معتبر توصیه می‌شود تا خودرو به‌صورت کامل بررسی شده و مشکل اصلی شناسایی و رفع گردد.
صدای کمک فنر در سرما
بسیاری از رانندگان متوجه می‌شوند که با شروع فصل سرما، صدای غیرعادی یا جیرجیر از ناحیه کمک فنر خودرو به گوش می‌رسد. این موضوع کاملاً رایج است و به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
هوای سرد باعث می‌شود قطعات لاستیکی مانند بوش‌ها، واشرها و دیگر اتصالات انعطاف‌پذیری خود را از دست بدهند و سفت شوند. همین موضوع باعث افزایش اصطکاک بین قطعات و در نتیجه تولید صدای جیرجیر یا قیژ قیژ در کمک فنر می‌شود.در دمای پایین، روان‌کننده‌ها و گریس‌هایی که برای نرم کردن اتصالات و قطعات کمک فنر استفاده می‌شوند، غلیظ‌تر شده و کارایی آن‌ها کاهش پیدا می‌کند. این امر منجر به خشکی اتصالات و ایجاد صدا هنگام حرکت خودرو، مخصوصاً در سرعت کم یا عبور از دست‌اندازها، می‌شود.فلزات در سرما دچار انقباض می‌شوند. این انقباض می‌تواند باعث ایجاد فاصله‌های ریز یا فشار بین قطعات کمک فنر شود که در نتیجه هنگام حرکت، صدای ناهنجاری تولید می‌کند.در زمستان، معمولاً جاده‌ها لغزنده و پر از ناهمواری هستند (مانند یخ‌زدگی یا سنگ‌ریزه‌ها). این شرایط باعث وارد شدن فشار مضاعف به سیستم تعلیق می‌شود که در صورتی که قطعات به‌خوبی تنظیم یا روان‌کاری نشده باشند، صدای کمک فنر را تشدید می‌کند.
چگونه صدای کمک فنر در سرما را کاهش دهیم؟
برای جلوگیری یا کاهش صدای کمک فنر در فصل سرما، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- قبل از شروع فصل زمستان، بوش‌ها و اتصالات کمک فنر را روان‌کاری کنید.
- از روان‌کننده‌های با کیفیت و مقاوم به دمای پایین استفاده کنید.
- بوش‌های لاستیکی را بررسی کرده و در صورت ترک‌خوردگی تعویض نمایید.
- در صورت تداوم صدا، بهتر است به یک تعمیرگاه تخصصی مراجعه کرده و کمک فنر و سایر اجزای سیستم تعلیق را به‌طور کامل بررسی کنید.
جمع‌بندی
صدای کمک فنر یکی از نشانه‌های رایج مشکلات سیستم تعلیق خودرو است که می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند فرسودگی قطعات، عدم روان‌کاری مناسب، یا آسیب‌های فنی به وجود آید. این صداها می‌توانند شامل صداهای مختلفی همچون قیژ قیژ، تق‌تق، ضربه‌ای یا کوبشی، جیرجیر، کلیک، یا غژغژ باشند که هرکدام معنای خاص خود را دارند و نیاز به توجه فوری دارند.
مراقبت منظم از کمک فنرها و سیستم تعلیق می‌تواند به جلوگیری از بروز این صداها کمک کرده و عمر کمک فنرها را افزایش دهد. از جمله نکات مهم مراقبتی می‌توان به روان‌کاری منظم، بررسی کمک فنرها، اجتناب از بارگذاری بیش از حد خودرو، رعایت سرعت مناسب در جاده‌های ناهموار، و تعمیر یا تعویض قطعات فرسوده اشاره کرد. این اقدامات ساده اما مؤثر می‌توانند به حفظ عملکرد بهینه سیستم تعلیق کمک کنند و از بروز صداهای مزاحم و مشکلات جدی‌تر جلوگیری نمایند.
در نهایت، در صورتی که پس از انجام اقدامات پیشگیرانه همچنان صدای غیرعادی از کمک فنرها شنیده می‌شود، بهترین کار این است که خودرو را به یک تعمیرگاه تخصصی برده و به‌طور دقیق سیستم تعلیق بررسی شود تا از بروز خرابی‌های بزرگ‌تر جلوگیری گردد.
حفظ سلامت کمک فنرها نه تنها باعث راحتی رانندگی و بهبود تجربه سفر شما می‌شود، بلکه از لحاظ ایمنی نیز اهمیت زیادی دارد. به‌طور کلی، توجه به صدای کمک فنر و رفع صدای جیر جیر کمک فنر یا شناسایی علت صدای قیژ قیژ کمک فنر می‌تواند به بهبود عملکرد کلی خودرو کمک کند و مانع از بروز مشکلات جدی در آینده شود.
