در فصل‌های گرم سال، عملکرد مطلوب کولر خودرو اهمیت زیادی برای رانندگان دارد. یکی از عوامل کلیدی در کارکرد درست سیستم تهویه مطبوع، مقدار گاز کولر ماشین است. اگر گاز کولر کم باشد یا بیش از حد شارژ شده باشد، می‌تواند باعث کاهش راندمان، افزایش مصرف سوخت و حتی آسیب به کمپرسور شود. به همین دلیل، اطلاع از جدول مقدار گاز کولر خودروهای مختلف، برای شارژ دقیق و اصولی، ضروری است. در این مقاله با میزان گاز کولر ماشین، روش تست گاز کولر خودرو و نکات مهم شارژ آشنا می‌شوید.
علائم کم بودن گاز کولر خودرو
در صورتی که گاز کولر ماشین کاهش یافته باشد، معمولاً علائمی به‌صورت تدریجی ظاهر می‌شوند که شامل موارد زیر هستند:
اگر هنگام روشن کردن کولر، هوای خروجی دیگر مثل گذشته خنک نیست یا تنها هوای ولرم از دریچه‌ها خارج می‌شود، یکی از دلایل اصلی آن می‌تواند کاهش گاز باشد.زمانی که مقدار گاز پایین باشد، کمپرسور برای جبران کاهش سرمایش مجبور می‌شود مداوم کار کند. این موضوع باعث افزایش مصرف سوخت و در نهایت آسیب به کمپرسور می‌شود.کم بودن گاز می‌تواند باعث ایجاد صداهای غیرعادی در کمپرسور یا لوله‌های سیستم شود، به‌ویژه هنگام شروع به کار.
در برخی موارد، کاهش گاز می‌تواند باعث یخ‌زدگی در لوله‌ها یا خروجی هوا شود. این موضوع در درازمدت به سیستم آسیب می‌زند و ممکن است نشانه اختلال در فشار گاز باشد.یکی دیگر از نشانه‌های کمبود گاز، روشن و خاموش شدن سریع کمپرسور در فاصله‌های کوتاه است که به آن سیکل کوتاه (Short Cycling) می‌گویند. این حالت معمولاً به دلیل فشار نامتعادل گاز اتفاق می‌افتد.اگر در حین استفاده از کولر، بخار یا مه از دریچه‌ها خارج شود یا روی شیشه‌های خودرو جمع شود، احتمال دارد گاز به اندازه کافی در سیستم وجود نداشته باشد و هوا به درستی خشک نشود.
جدول مقدار گاز کولر خودروهای مختلف
یکی از مهم‌ترین عوامل در عملکرد صحیح سیستم تهویه خودرو، وجود مقدار مناسب گاز کولر است. گاز کولر یا مبرد (Refrigerant) ماده‌ای است که در چرخه سرمایش خودرو گردش می‌کند و باعث خنک شدن هوای کابین می‌شود. اگر این گاز کمتر یا بیشتر از حد استاندارد باشد، عملکرد کولر کاهش یافته و حتی ممکن است به کمپرسور یا سایر اجزای سیستم آسیب وارد کند. برای همین دانستن مقدار دقیق گاز مورد نیاز برای هر خودرو ضروری است.
شارژ بیش از حد گاز می‌تواند فشار زیادی به سیستم وارد کند و منجر به خرابی کمپرسور شود. از سوی دیگر، کم بودن گاز نیز باعث کاهش سرمای کولر و افزایش مصرف سوخت می‌شود. بنابراین، هنگام شارژ سیستم تهویه مطبوع، باید دقیقاً طبق مقدار توصیه‌شده توسط کارخانه سازنده عمل کرد.
جدول مقدار گاز کولر خودروهای مختلف
در جدول زیر، مقدار گاز کولر توصیه‌شده برای برخی از خودروهای پرکاربرد در ایران آورده شده است. توجه داشته باشید که این مقادیر تقریبی هستند و بهترین مرجع، دفترچه راهنمای خود خودرو یا برچسب اطلاعات فنی زیر کاپوت است.
| نام خودرو | نوع گاز مورد استفاده | مقدار گاز (گرم) | روغن کمپرسور (ml) |
|---|---|---|---|
| پراید | R134a | 400 – 450 | 90 – 120 |
| پژو 206 | R134a | 450 – 550 | 120 – 135 |
| پژو 405 | R134a | 600 – 650 | 120 – 150 |
| سمند LX | R134a | 550 – 600 | 120 – 150 |
| تیبا | R134a | 400 – 500 | 90 – 120 |
| دنا | R134a | 550 – 600 | 135 – 150 |
| تندر 90 (ال 90) | R134a | 450 – 500 | 120 – 135 |
| تویوتا کرولا | R134a | 500 – 600 | 135 – 150 |
| هیوندای النترا | R134a | 550 – 650 | 150 – 170 |
| کیا سراتو | R134a | 550 – 650 | 140 – 160 |
| مزدا 3 | R134a | 550 – 600 | 130 – 150 |
| BMW سری 3 | R134a یا R1234yf | 600 – 650 | بسته به مدل |
مقدار گاز کولر خودرو، عاملی تعیین‌کننده در عملکرد و سلامت سیستم تهویه است. با مراجعه به جدول مقدار گاز کولر و رعایت نکات فنی در زمان شارژ، می‌توانید از سرمای مطلوب، کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر قطعات بهره‌مند شوید. پیشنهاد می‌شود همیشه شارژ گاز را به افراد متخصص و مراکز معتبر بسپارید.
نحوه شارژ گاز کولر ماشین
شارژ گاز کولر خودرو معمولاً با استفاده از دستگاه‌های مخصوص در تعمیرگاه‌های معتبر انجام می‌شود. با این حال، آشنایی با روند آن می‌تواند برای هر راننده‌ای مفید باشد.
پیش از هر کاری، فشار گاز موجود با دستگاه مانومتر بررسی می‌شود تا مشخص شود آیا نیاز به شارژ مجدد وجود دارد یا نه.اگر گاز کاهش یافته، باید سیستم از نظر نشتی بررسی شود. نشت‌یابی می‌تواند با کف صابون، گاز نشت‌یاب یا دستگاه مخصوص انجام شود.اگر گاز آلوده یا بیش از حد شارژ شده باشد، ابتدا باید سیستم کاملاً تخلیه شود.دستگاه شارژ به دو ورودی فشار بالا و پایین سیستم کولر متصل می‌شود.با توجه به نوع و مدل خودرو (مثلاً پراید: 400 گرم، پژو 206: 500 گرم)، گاز R134a یا گاز مناسب دیگر، با وزن مشخص وارد سیستم می‌شود.پس از شارژ، خودرو روشن شده و عملکرد کولر بررسی می‌شود تا از سرمای مناسب و عملکرد صحیح کمپرسور اطمینان حاصل شود.
شارژ گاز کولر ماشین کاری تخصصی است که باید با دقت و طبق استاندارد انجام شود. اطلاع از مقدار استاندارد گاز برای هر خودرو، بررسی نشتی و رعایت نکات ایمنی از اهمیت زیادی برخوردارند. توصیه می‌شود شارژ گاز کولر را به تعمیرگاه‌های معتبر و افراد دارای تجربه بسپارید تا از سلامت خودرو و ایمنی خودتان مطمئن باشید. یرای آموزش دقیق‌تر نحوه شارژ گاز کولر خودرو در خانه کلیک کنید.
چگونه تست گاز کولر خودرو را انجام دهیم؟
سیستم تهویه مطبوع خودرو برای خنک‌سازی مؤثر، به مقدار مشخصی از گاز مبرد نیاز دارد. کم شدن یا بیش‌ازحد بودن مقدار گاز کولر خودرو می‌تواند باعث اختلال در عملکرد کولر، افزایش فشار روی کمپرسور و حتی آسیب به کل سیستم شود. به همین دلیل، تست گاز کولر خودرو یکی از مراحل مهم در عیب‌یابی و نگهداری سیستم تهویه است. در این بخش با روش‌های تست گاز کولر و نکات مهم آن آشنا می‌شوید.
اولین تست ساده‌ای که می‌توانید انجام دهید، بررسی دمای خروجی هوای کولر است. اگر کولر مثل گذشته خنک نمی‌کند یا هوا ولرم است، احتمال کاهش گاز وجود دارد. البته این روش دقیق نیست و نیاز به تست فنی دارد.دقیق‌ترین روش برای تست گاز کولر استفاده از مانومتر مخصوص سیستم تهویه خودرو است. این دستگاه می‌تواند فشار دو سمت سیستم (فشار بالا و فشار پایین) را اندازه‌گیری کرده و به شما نشان دهد که آیا گاز کافی در سیستم وجود دارد؟آیا کمپرسور درست کار می‌کند؟آیا نشتی یا انسداد در سیستم وجود دارد؟
مراحل تست با گیج فشار به‌صورت خلاصه:
خودرو را روشن کرده و کولر را در حالت حداکثری قرار دهید.
درب کاپوت را باز کرده و گیج فشار را به ورودی‌های پرفشار و کم‌فشار سیستم متصل کنید.
عدد فشار دو طرف را بخوانید و با جدول استاندارد فشار برای همان نوع گاز (مثلاً R134a) مقایسه کنید.
اگر فشار کمتر از حد نرمال باشد، احتمال کمبود گاز یا وجود نشتی وجود دارد.
اگر تست فشار نشان داد که گاز کم است، لازم است نشتی سیستم بررسی شود. روش‌های رایج نشت‌یابی شامل موارد زیر هستند:
استفاده از کف صابون: اتصال‌ها و لوله‌ها را کف‌آلود کنید. اگر حباب ایجاد شد، نشتی وجود دارد.
نشت‌یاب UV: در این روش، ماده مخصوصی وارد سیستم می‌شود که در نور ماورای بنفش نشتی‌ها را نمایان می‌کند.
دستگاه نشت‌یاب دیجیتال: این ابزار حرفه‌ای، نشتی را با دقت بالا شناسایی می‌کند.
تست گاز کولر خودرو، فرآیندی حیاتی برای حفظ عملکرد مطلوب سیستم تهویه است. با استفاده از گیج فشار و روش‌های نشت‌یابی می‌توان کمبود گاز را به‌موقع تشخیص داد و از هزینه‌های سنگین در آینده جلوگیری کرد. اگر احساس کردید کولر خودرو مثل گذشته خنک نمی‌کند، بهتر است هر چه سریع‌تر برای بررسی و تست گاز کولر اقدام کنید.
نکات مهم درباره میزان گاز کولر ماشین
سیستم تهویه مطبوع خودرو برای عملکرد مطلوب، به مقدار دقیقی از گاز مبرد نیاز دارد. مقدار گاز کولر نه‌تنها بر میزان سرمای خروجی تأثیر می‌گذارد، بلکه در سلامت کمپرسور و دیگر اجزای سیستم هم نقش تعیین‌کننده‌ای دارد. بسیاری از مشکلات کولر خودرو، مانند خنک نکردن مناسب یا صدای زیاد کمپرسور، به دلیل کم بودن یا بیش از حد بودن گاز کولر اتفاق می‌افتد. در این بخش، با مهم‌ترین نکات مربوط به میزان گاز کولر ماشین آشنا می‌شوید.
چرا میزان گاز کولر باید دقیق باشد؟
بر خلاف تصور برخی رانندگان، پر کردن مخزن کولر تا حداکثر ظرفیت به معنای عملکرد بهتر نیست! بلکه سیستم تهویه به حجم مشخص و استانداردی از گاز نیاز دارد. اگر این مقدار دقیق رعایت نشود، ممکن است با مشکلات زیر روبه‌رو شوید:
شارژ بیش از حد گاز: باعث افزایش فشار در سیستم، آسیب به کمپرسور و کاهش راندمان می‌شود.
شارژ کمتر از حد مجاز: باعث کاهش سرمای خروجی، روشن و خاموش شدن مداوم کمپرسور (سیکل کوتاه) و فشار کاری بالا می‌شود.
نکات کلیدی درباره میزان گاز کولر ماشین
خودروهای قدیمی‌تر از گاز R134a استفاده می‌کنند، اما خودروهای جدیدتر ممکن است به گاز R1234yf مجهز باشند. استفاده از گاز اشتباه می‌تواند سیستم را دچار اختلال کرده و حتی گارانتی خودرو را باطل کند.
استفاده از گازهای تقلبی یا ناخالص می‌تواند باعث یخ‌زدگی، خوردگی لوله‌ها و آسیب به کمپرسور شود. خرید گاز کولر فقط از منابع معتبر انجام شود.شارژ دستی بدون وزن‌کشی دقیق گاز، می‌تواند منجر به شارژ بیش از حد یا کمتر از حد شود. بهترین روش، استفاده از دستگاه دیجیتال شارژ با قابلیت تعیین مقدار دقیق گاز است.اگر کولر به‌درستی خنک نمی‌کند، صدای غیرعادی دارد یا کمپرسور مداوم در حال کار کردن است، ممکن است گاز کولر کمتر از مقدار استاندارد باشد و نیاز به بررسی دارد.اگر بدون برطرف کردن نشتی، سیستم را شارژ کنید، گاز مجدداً از دست می‌رود و هزینه و زمان شما هدر می‌رود.
میزان گاز کولر ماشین باید دقیق، متناسب با مدل خودرو و طبق استاندارد کارخانه باشد. شارژ بیش از حد یا کمتر از حد نه‌تنها عملکرد کولر را مختل می‌کند، بلکه می‌تواند منجر به خرابی اجزای گران‌قیمت سیستم تهویه شود. با رعایت نکات بالا و مراجعه به تعمیرکاران حرفه‌ای، می‌توانید از عملکرد بهینه کولر خودروی خود در روزهای گرم سال لذت ببرید.
جمع‌بندی
مقدار گاز کولر خودرو نقش مهمی در عملکرد صحیح سیستم تهویه مطبوع دارد. چه گاز بیش از حد شارژ شود و چه کمتر از مقدار استاندارد باشد، در هر دو حالت ممکن است با مشکلاتی مثل سرمای ناکافی، افزایش مصرف سوخت یا حتی آسیب به کمپرسور روبه‌رو شوید.
با دانستن مقدار دقیق مورد نیاز گاز (که معمولاً در دفترچه راهنمای خودرو یا برچسب‌های داخل کاپوت ذکر می‌شود)، می‌توانید از عملکرد بهینه کولر اطمینان حاصل کنید. همچنین انجام تست فشار، بررسی نشتی و مراجعه به تعمیرکار ماهر در زمان شارژ گاز کولر، از نکات مهمی هستند که نباید نادیده گرفته شوند.
در نهایت، پیشنهاد می‌شود به‌جای شارژ گاز به‌صورت سرخود یا بدون ابزار تخصصی، این کار را به تعمیرکاران حرفه‌ای بسپارید تا سیستم سرمایش خودرو در فصل گرم سال، بهترین کارایی را داشته باشد.
