با شروع فصل گرما، یکی از رایج‌ترین مشکلاتی که رانندگان با آن مواجه می‌شوند، خنک نشدن کولر خودرو است. در حالی که انتظار داریم با روشن کردن کولر، نسیم خنک و دلپذیری داخل کابین جریان یابد، گاهی فقط هوای گرم یا ولرم از دریچه‌ها خارج می‌شود. اما دلیل خنک نکردن کولر ماشین چیست؟ این مشکل می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد؛ از کمبود گاز کولر گرفته تا علت کار نکردن کمپرسور کولر خودرو که یکی از اجزای اصلی سیستم تهویه است. اگر شما هم با این مشکل روبه‌رو هستید و نمی‌دانید چکار کنیم کولر ماشین خنک کنه، در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا به بررسی مهم‌ترین علل این مشکل و راه‌حل‌های پیشنهادی بپردازیم.
بیشتر بخوانید: چگونه زمان شارژ گاز کولر ماشین را تشخیص دهیم؟
دلیل خنک نکردن کولر ماشین
خنک نشدن کولر خودرو می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که برخی از آن‌ها ساده و قابل برطرف شدن هستند، اما برخی دیگر نیاز به بررسی تخصصی توسط مکانیک دارند. در ادامه مهم‌ترین دلیل خنک نکردن کولر ماشین را بررسی می‌کنیم:
گاز کولر نقش اصلی در خنک‌سازی هوای خروجی دارد. اگر سطح گاز پایین باشد یا در سیستم نشتی وجود داشته باشد، کولر نمی‌تواند به‌خوبی کار کند و فقط هوای ولرم یا گرم از دریچه‌ها خارج می‌شود.کمپرسور قلب سیستم کولر خودرو است و در صورت خرابی یا گیرپاژ، فشار لازم برای چرخش گاز کولر ایجاد نمی‌شود. علت کار نکردن کمپرسور کولر خودرو ممکن است مربوط به خرابی سیم‌کشی، رله، کلاچ کمپرسور یا خود قطعه باشد.
کندانسور گرمای گاز فشرده را به محیط بیرون منتقل می‌کند. اگر کندانسور به دلیل گردوغبار، برگ یا چربی گرفتگی داشته باشد یا فن خنک‌کننده آن کار نکند، عملکرد سرمایشی کولر به شدت کاهش می‌یابد.سیستم کولر خودرو برای عملکرد صحیح به جریان برق کافی نیاز دارد. اگر باتری ضعیف باشد یا دینام درست شارژ نکند، ممکن است کولر روشن شود اما نتواند به درستی خنک کند.
این سنسورها دمای کابین را بررسی کرده و به سیستم کولر فرمان می‌دهند. اگر این قطعات درست کار نکنند، ممکن است فرمان روشن شدن کمپرسور صادر نشود یا عملکرد کلی کولر مختل گردد.فیلتر هوای کابین در صورت کثیف بودن، مانع از جریان مناسب هوا به داخل کابین می‌شود. در نتیجه ممکن است احساس کنید کولر هوای خنک نمی‌زند، در حالی که مشکل از ضعف جریان هواست.
علت کار نکردن کمپرسور کولر خودرو
کمپرسور کولر خودرو یکی از اصلی‌ترین اجزای سیستم تهویه مطبوع خودرو است که با فشرده‌سازی گاز، آن را وارد چرخه خنک‌سازی می‌کند. در واقع، اگر کمپرسور درست کار نکند، گاز در سیستم جریان پیدا نمی‌کند و در نتیجه کولر هوای خنک تولید نمی‌کند. در ادامه، به دلایل اصلی کار نکردن کمپرسور کولر خودرو اشاره می‌کنیم:
کمبود گاز کولر یا وجود نشتی در سیستم می‌تواند باعث شود که کمپرسور به‌طور خودکار غیرفعال شود تا از آسیب به سیستم جلوگیری شود. در این حالت، ابتدا باید سیستم بررسی و در صورت نیاز، گاز کولر شارژ شود.کلاچ کمپرسور نقش اتصال موتور به کمپرسور را ایفا می‌کند. اگر این قطعه دچار فرسودگی یا شکستگی شود، کمپرسور نمی‌تواند فعال شود. علائمی مانند صدای غیرعادی یا روشن نشدن ناگهانی کولر می‌تواند نشانه خرابی کلاچ باشد.
یکی از رایج‌ترین علت کار نکردن کمپرسور کولر خودرو، اختلال در سیستم برقی آن است. فیوز سوخته، رله معیوب یا سیم‌کشی خراب می‌تواند مانع از رسیدن برق به کمپرسور شود. بررسی این موارد با یک دستگاه تست ولتاژ ساده یا توسط تعمیرکار امکان‌پذیر است.اگر سنسور فشار تشخیص دهد که فشار گاز بیش از حد زیاد یا کم است، به صورت خودکار کمپرسور را قطع می‌کند تا از آسیب جلوگیری کند. همچنین، ترموستات خراب ممکن است فرمان روشن شدن کمپرسور را صادر نکند.
در برخی موارد، خود کمپرسور به دلیل استفاده طولانی‌مدت، عدم روغن‌کاری مناسب یا ورود ذرات خارجی دچار گیرپاژ یا سوختگی می‌شود. در این حالت، تنها راه‌حل، تعویض کمپرسور است.در صورتی که کمپرسور کولر خودرو شما کار نمی‌کند، بهتر است ابتدا موارد ساده‌تر مانند گاز کولر و فیوزها بررسی شوند و در صورت عدم رفع مشکل، خودرو را به تعمیرگاه تخصصی ببرید تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.
چکار کنیم کولر ماشین خنک کنه؟
اگر کولر خودرو شما به‌درستی خنک نمی‌کند، نگران نباشید؛ در بسیاری از مواقع با چند اقدام ساده می‌توان مشکل را شناسایی و برطرف کرد. در ادامه راهکارهایی کاربردی برای خنک‌تر شدن کولر ماشین ارائه می‌شود:کاهش گاز کولر یکی از دلایل اصلی خنک نشدن کولر خودرو است. اگر احساس می‌کنید سرمای کولر کاهش یافته، به یک تعمیرگاه معتبر مراجعه کنید تا سطح گاز بررسی و در صورت نیاز، شارژ شود.
چکار کنیم کولر ماشین خنک کنه؟ فیلتر هوای کابین در صورت کثیفی یا گرفتگی، باعث کاهش جریان هوای سرد می‌شود. تعویض این فیلتر معمولاً ساده و کم‌هزینه است، اما تأثیر قابل‌توجهی بر عملکرد کولر دارد.اگر داخل خودرو بیش از حد گرم شده باشد، حتی کولر سالم نیز نمی‌تواند به سرعت دما را پایین بیاورد. استفاده از سایه‌بان روی شیشه جلو یا شیشه دودی، به کاهش دمای کابین و عملکرد بهتر کولر کمک می‌کند.
قبل از روشن کردن کولر، پنجره‌ها را برای چند دقیقه باز بگذارید تا هوای داغ داخل خودرو تخلیه شود. سپس کولر را روشن کرده و پنجره‌ها را ببندید تا سرمایش مؤثرتر انجام شود.فن کندانسور نقش حیاتی در خنک کردن گاز کولر دارد. اگر این فن کار نکند یا ضعیف شده باشد، عملکرد کولر نیز دچار مشکل می‌شود. بررسی و سرویس دورهای این بخش توصیه می‌شود.
در ترافیک یا هوای گرم، حتماً کولر را روی حالت گردش داخلی (Recirculation) تنظیم کنید. این کار باعث می‌شود هوای خنک‌شده مجدداً در کابین گردش کند و خنکی بیشتر شود.اگر پس از بررسی موارد ساده همچنان کولر خنک نمی‌کند، احتمال دارد کمپرسور دچار مشکل شده یا برق‌رسانی به آن قطع شده باشد. در این حالت بهتر است خودرو توسط تعمیرکار متخصص بررسی شود.
اهمیت سلامت فن کندانسور و رادیاتور کولر
یکی از قطعات کلیدی در عملکرد صحیح کولر خودرو، فن کندانسور و رادیاتور کولر است. این اجزا در کنار کمپرسور، وظیفه خنک‌سازی گاز کولر را بر عهده دارند و در صورت بروز مشکل در عملکرد آن‌ها، سیستم تهویه نمی‌تواند به درستی عمل کند.زمانی که گاز فشرده از کمپرسور خارج می‌شود، وارد کندانسور (مشابه رادیاتور) می‌شود تا گرمای خود را از دست بدهد. فن کندانسور کمک می‌کند که این فرآیند خنک‌سازی سریع‌تر و مؤثرتر انجام شود، مخصوصاً زمانی که خودرو در حالت توقف یا حرکت در ترافیک قرار دارد. اگر فن کندانسور خراب شود یا به درستی کار نکند، گاز خنک نمی‌شود و کولر توانایی خنک‌کردن هوای کابین را از دست می‌دهد.
مشکلات رایج فن کندانسور
سوختن موتور فن یا خرابی بلبرینگ آن
قطع شدن سیم‌کشی یا سوختن فیوز
گیر کردن پره‌ها به علت ورود جسم خارجی
ضعیف شدن فن و کاهش سرعت چرخش آن
رادیاتور کولر یا همان کندانسور، وظیفه دارد دمای گاز فشرده را کاهش دهد تا در مرحله بعدی به مایع تبدیل شود. اگر این قطعه کثیف باشد یا بین پره‌های آن گردوغبار، برگ یا چربی جمع شده باشد، تبادل حرارت به خوبی انجام نمی‌شود. در نتیجه، سیستم کولر نمی‌تواند سرمای مؤثر تولید کند.
چرا کولر در دور آرام یا ترافیک خوب خنک نمی‌کند؟
یکی از مشکلات رایجی که بسیاری از رانندگان در روزهای گرم تابستان تجربه می‌کنند، کاهش عملکرد کولر در دور موتور پایین یا هنگام توقف در ترافیک است. در این شرایط، کولر خودرو یا به‌درستی خنک نمی‌کند یا باد ولرمی از دریچه‌ها خارج می‌شود. اما دلیل این اتفاق چیست؟ در ادامه مهم‌ترین عوامل آن را بررسی می‌کنیم:
در سرعت‌های پایین یا زمان توقف، جریان طبیعی هوا از میان کندانسور عبور نمی‌کند. بنابراین فن کندانسور وظیفه دارد تا هوای گرم اطراف آن را خارج کرده و فرآیند خنک‌سازی را ادامه دهد. اگر این فن به‌درستی کار نکند یا قدرت کافی نداشته باشد، گاز کولر به‌خوبی خنک نمی‌شود و کولر عملکرد ضعیفی خواهد داشت.در ترافیک یا دور آرام، فشار سیستم تهویه بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرد. اگر گاز کولر کم باشد یا نشتی داشته باشد، کولر در این شرایط سخت‌تر می‌تواند عمل خنک‌سازی را انجام دهد.
کمپرسور کولر در دور آرام ممکن است به‌درستی درگیر نشود یا توان لازم برای فشرده‌سازی گاز را نداشته باشد. در برخی خودروها، کمپرسور در دورهای پایین به‌صورت موقتی غیرفعال می‌شود تا از فشار روی موتور کاسته شود.در ترافیک، دمای موتور ممکن است افزایش یابد، به‌ویژه اگر فن خنک‌کننده یا سیستم خنک‌کاری عملکرد مناسبی نداشته باشد. این گرما از طریق سیستم تهویه یا بدنه به داخل کابین منتقل می‌شود و باعث کاهش حس خنکی می‌گردد.در برخی خودروهای جدید، کولر با کمک سنسورهای دمای داخلی و بیرونی تنظیم می‌شود. اگر این سنسورها درست عمل نکنند، ممکن است در شرایط خاص مانند دور موتور پایین، کمپرسور به درستی فعال نشود.
نکات نگهداری از کولر خودرو برای جلوگیری از خرابی
برای اینکه سیستم کولر خودرو در فصل گرما بهترین عملکرد را داشته باشد، لازم است به‌صورت منظم نگهداری و سرویس شود. بسیاری از مشکلات رایج مانند خنک نشدن کولر خودرو یا بوی بد داخل کابین، با رعایت چند نکته ساده قابل پیشگیری است. در این بخش، با مهم‌ترین نکات نگهداری از کولر خودرو آشنا می‌شوید:
گاز کولر به‌مرور زمان کاهش پیدا می‌کند، حتی اگر نشتی آشکاری در سیستم وجود نداشته باشد. پیشنهاد می‌شود هر ۱ تا ۲ سال یک‌بار گاز کولر بررسی و در صورت نیاز شارژ شود. کمبود گاز، علاوه‌بر کاهش خنکی، به کمپرسور نیز فشار وارد می‌کند.کندانسور جلوی خودرو و در معرض گردوغبار و آلودگی‌های محیطی قرار دارد. تجمع آلودگی روی آن باعث کاهش راندمان خنک‌سازی و فشار روی سیستم می‌شود. شست‌وشوی ملایم کندانسور با آب و رعایت احتیاط، تأثیر مثبتی در عملکرد کولر دارد.
فیلتر کثیف هوای ورودی را محدود کرده و باعث می‌شود جریان هوای سرد به‌خوبی وارد کابین نشود. بهتر است فیلتر هوای کابین هر ۱۵ تا ۲۰ هزار کیلومتر یا در هر سرویس فصلی خودرو تعویض شود.حتی در فصول سرد سال که نیاز به کولر ندارید، بهتر است حداقل یک‌بار در ماه کولر را برای چند دقیقه روشن کنید. این کار باعث حفظ روان‌کاری کمپرسور و جلوگیری از خشک شدن واشرها و اتصالات سیستم می‌شود.
عملکرد صحیح فن کندانسور در خنک‌سازی گاز بسیار مهم است. هرگونه صدای غیرعادی یا تأخیر در عملکرد فن باید جدی گرفته شود. همچنین سلامت رله‌ها و فیوزهای مرتبط با سیستم کولر را در سرویس‌های دورهای چک کنید.با کاهش دمای داخل کابین، فشار کمتری به کولر وارد می‌شود و زمان خنک شدن فضای داخلی کاهش می‌یابد. این موضوع عمر مفید کمپرسور را افزایش می‌دهد و مصرف سوخت را نیز کاهش می‌دهد.
جمع‌بندی: خنک نشدن کولر خودرو
کولر خودرو یکی از ضروری‌ترین امکانات رفاهی در فصل گرماست، و زمانی که به‌درستی خنک نمی‌کند، نه‌تنها آسایش راننده و سرنشینان کاهش می‌یابد، بلکه ممکن است نشانه‌ای از وجود ایراد در سیستم‌های حیاتی خودرو باشد. همان‌طور که بررسی کردیم، دلیل خنک نکردن کولر ماشین می‌تواند مواردی چون کاهش گاز کولر، خرابی کمپرسور، عملکرد ضعیف فن کندانسور، گرفتگی فیلتر کابین یا نقص در سنسورهای سیستم تهویه باشد.
اگر کولر خودرو شما در ترافیک یا دور آرام عملکرد خوبی ندارد، این مشکل اغلب به فن خنک‌کننده یا کندانسور مربوط می‌شود. با این حال، نگهداری منظم و رعایت چند نکته ساده مانند شارژ به‌موقع گاز کولر، تعویض فیلتر کابین، تمیز کردن کندانسور و روشن کردن دورهای کولر حتی در فصل سرما می‌تواند از بروز بسیاری از این مشکلات جلوگیری کند.
در نهایت چکار کنیم کولر ماشین خنک کنه؟ اگر کولر خودرو عملکرد مطلوبی ندارد، بهتر است قبل از گرم‌تر شدن هوا، خودرو را به یک تعمیرکار متخصص نشان دهید تا مشکل به‌موقع برطرف شود و از آسیب‌های بیشتر به سیستم تهویه جلوگیری گردد. با کمی توجه و سرویس منظم، می‌توانید همیشه از سرمای مطبوع کولر خودرو خود لذت ببرید.
