یکی از مشکلات رایج در سیستم هدایت خودرو که می‌تواند تأثیر مستقیمی بر عملکرد و ایمنی آن داشته باشد، میزان نبودن فرمان است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که چرخ‌ها و زوایای فرمان از تنظیم استاندارد خود خارج شوند و باعث بروز علائم میزان نبودن فرمان مانند انحراف خودرو، ساییدگی نامتوازن لاستیک‌ها و لرزش فرمان شوند. علت میزان نبودن فرمان می‌تواند شامل برخورد با دست‌اندازها، ساییدگی قطعات سیستم تعلیق، عدم تنظیم صحیح میزان فرمان پس از تعویض لاستیک‌ها و یا خرابی اجزای جلوبندی باشد. عدم توجه به این مشکل می‌تواند معایب میزان نبودن فرمان از جمله کاهش کنترل‌پذیری خودرو، افزایش مصرف سوخت، استهلاک سریع‌تر لاستیک‌ها و حتی خطرات جاده‌ای را به دنبال داشته باشد. در این مقاله، نشانه‌های میزان نبودن فرمان، دلایل بروز این مشکل و راه‌های پیشگیری و رفع آن را بررسی خواهیم کرد تا بتوانید از سلامت و ایمنی خودرو اطمینان حاصل کنید.
علائم میزان نبودن فرمان و راه‌های تشخیص آن
میزان نبودن فرمان یکی از مشکلات رایج در خودرو است که می‌تواند تأثیر زیادی بر کنترل‌پذیری، ایمنی و طول عمر لاستیک‌ها داشته باشد. عدم تنظیم صحیح میزان فرمان باعث می‌شود خودرو از مسیر مستقیم منحرف شود و فرمان عملکرد نادرستی داشته باشد. در این بخش به بررسی علائم میزان نبودن فرمان می‌پردازیم تا بتوانید به‌موقع این مشکل را شناسایی و برطرف کنید.
اگر هنگام رانندگی در یک مسیر مستقیم، بدون گرفتن فرمان، خودرو به یک سمت کشیده می‌شود، احتمال زیادی وجود دارد که میزان فرمان تنظیم نیست. این موضوع نه‌تنها باعث کاهش راحتی رانندگی می‌شود، بلکه ایمنی خودرو را نیز به خطر می‌اندازد.یکی دیگر از نشانه‌های میزان نبودن فرمان، لرزش فرمان هنگام رانندگی در سرعت‌های بالا است. این مشکل معمولاً به دلیل عدم تنظیم زاویه چرخ‌ها یا عدم تعادل لاستیک‌ها ایجاد می‌شود و در صورت بی‌توجهی، می‌تواند به سایر اجزای سیستم تعلیق و فرمان آسیب برساند.
اگر لاستیک‌های خودرو دچار ساییدگی نامتقارن شده‌اند، این نشانه‌ای واضح از میزان نبودن فرمان است. در چنین شرایطی، بخشی از لاستیک‌ها زودتر از قسمت‌های دیگر دچار فرسایش می‌شوند که می‌تواند هزینه‌های تعویض لاستیک را افزایش دهد.یکی دیگر از علائم میزان نبودن فرمان، عملکرد نادرست فرمان هنگام عبور از پیچ‌ها است. اگر احساس می‌کنید که فرمان به سختی می‌چرخد یا پس از عبور از پیچ، به درستی به حالت اولیه بازنمی‌گردد، احتمال میزان نبودن فرمان زیاد است.
علت میزان نبودن فرمان و عوامل تأثیرگذار بر آن
میزان نبودن فرمان یکی از مشکلات رایج در خودرو است که می‌تواند منجر به کاهش کنترل‌پذیری، افزایش استهلاک لاستیک‌ها و حتی خطرات جاده‌ای شود. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که زوایای چرخ‌ها از تنظیم استاندارد خود خارج شوند. اما علت میزان نبودن فرمان چیست؟ در این مقاله به بررسی مهم‌ترین عواملی که باعث بروز این مشکل می‌شوند، می‌پردازیم.
یکی از شایع‌ترین دلایل میزان نبودن فرمان، برخورد مداوم با دست‌اندازها، چاله‌ها و موانع جاده‌ای است. این ضربه‌ها باعث تغییر زاویه چرخ‌ها و اختلال در تنظیم میزان فرمان می‌شوند، به‌ویژه اگر شدت ضربه زیاد باشد.هرگونه تصادف یا ضربه شدید که به سیستم جلوبندی، اکسل یا چرخ‌های خودرو وارد شود، می‌تواند میزان فرمان را از تنظیم خارج کند. حتی برخوردهای جزئی نیز ممکن است باعث تغییر زوایای چرخ‌ها شوند.قطعات سیستم تعلیق و جلوبندی خودرو مانند بوش‌ها، سیبک‌ها و کمک‌فنرها پس از مدتی دچار فرسودگی می‌شوند. این فرسودگی می‌تواند باعث شل شدن اتصالات و در نتیجه، تنظیم نبودن میزان فرمان شود.پس از تعویض لاستیک‌ها یا جابه‌جایی چرخ‌ها، میزان فرمان باید مجدداً بررسی و تنظیم شود. در غیر این صورت، احتمال کشیده شدن خودرو به یک سمت و افزایش سایش لاستیک‌ها وجود دارد.
روش‌های تنظیم میزان فرمان
1. تنظیم دستی میزان فرمان در تعمیرگاه‌های تخصصی
یکی از رایج‌ترین روش‌ها برای تنظیم میزان فرمان، مراجعه به مراکز تعمیرگاهی و تنظیم فرمان تخصصی است. در این روش، مکانیک با استفاده از ابزارهای مکانیکی و دانش فنی خود، زوایای چرخ‌ها را تنظیم می‌کند. این روش معمولاً در خودروهای قدیمی یا در شرایطی که تجهیزات دیجیتال در دسترس نیست، استفاده می‌شود.
2. استفاده از دستگاه میزان فرمان کامپیوتری
امروزه، بیشتر تعمیرگاه‌های تخصصی از دستگاه میزان فرمان دیجیتالی استفاده می‌کنند که دقت بسیار بالایی دارد. این دستگاه شامل سنسورها و لیزرهای اندازه‌گیری است که می‌تواند زوایای چرخ‌ها را به‌صورت دقیق تنظیم کند. مراحل این روش به شرح زیر است:
- ابتدا خودرو روی سکوی مخصوص تنظیم میزان فرمان قرار می‌گیرد.
- سنسورها روی چرخ‌ها نصب می‌شوند تا میزان زاویه انحراف را اندازه‌گیری کنند.
- کامپیوتر زوایای چرخ‌ها را با مقدار استاندارد مقایسه می‌کند و میزان خطا را مشخص می‌کند.
- در نهایت، تعمیرکار بر اساس اطلاعات ارائه‌شده توسط سیستم، میزان فرمان را تنظیم می‌کند.
3. تنظیم دستی میزان فرمان در خانه (محدود به موارد جزئی)
در برخی موارد ساده برای جلوگیری از میزان نبودن فرمان، رانندگان می‌توانند تنظیمات جزئی میزان فرمان را خودشان انجام دهند، اما این روش فقط در شرایطی کاربرد دارد که میزان انحراف بسیار کم باشد. برای این کار، مراحل زیر توصیه می‌شود:
- بررسی فشار باد لاستیک‌ها: گاهی اوقات، عدم تعادل فشار باد بین چرخ‌های جلو می‌تواند باعث کشیده شدن فرمان به یک سمت شود.
- بررسی وضعیت لاستیک‌ها: ساییدگی نامتوازن یا تنظیم نادرست لاستیک‌ها می‌تواند میزان فرمان را مختل کند.
- بررسی مهره‌های تنظیم فرمان: در برخی خودروها، مهره‌های تنظیم فرمان قابل تنظیم دستی هستند. در این صورت، راننده می‌تواند مقدار کمی تغییر در آنها ایجاد کند، اما تنظیم دقیق باید توسط مکانیک انجام شود.
4. تنظیم میزان فرمان پس از تعویض قطعات سیستم تعلیق
در صورتی که قطعاتی مانند کمک‌فنرها، سیبک‌ها، اکسل یا جلوبندی خودرو تعویض شده باشند، میزان فرمان باید دوباره تنظیم شود. این کار معمولاً در تعمیرگاه‌های تخصصی با استفاده از دستگاه‌های دیجیتالی انجام می‌شود.
5. تنظیم زوایای کمبر، کستر و تو (Toe, Camber, Caster)
- زاویه کمبر (Camber): میزان انحراف عمودی چرخ نسبت به سطح جاده. اگر این زاویه تنظیم نباشد، لاستیک‌ها به‌طور نامتوازن ساییده می‌شوند.
- زاویه کستر (Caster): زاویه محور فرمان که در بازگشت فرمان به حالت اولیه نقش دارد. عدم تنظیم صحیح این زاویه باعث سختی در کنترل فرمان می‌شود.
- زاویه تو (Toe): میزان انحراف چرخ‌ها به سمت داخل یا خارج. تنظیم نادرست این زاویه باعث سایش لاستیک و کاهش کنترل خودرو می‌شود.
در بخش قبلی با علت میزان نبودن فرمان آشنا شدیم و می‌دانیم که تنظیم میزان فرمان یک اقدام مهم برای حفظ ایمنی و عملکرد بهینه خودرو است. روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد، از جمله تنظیم دستی در تعمیرگاه‌ها، تنظیم دیجیتالی با دستگاه کامپیوتری و تنظیمات جزئی در خانه. بهترین راه برای اطمینان از صحت میزان فرمان، مراجعه به یک مرکز تخصصی و انجام تنظیمات دقیق بر اساس استانداردهای خودرو است. با بررسی و تنظیم دوره‌ای میزان فرمان، می‌توان از سایش نامتوازن لاستیک‌ها، افزایش مصرف سوخت و کاهش ایمنی جلوگیری کرد.
معایب میزان نبودن فرمان و تأثیرات آن بر خودرو
میزان نبودن فرمان یکی از مشکلات مهم در خودرو است که می‌تواند تأثیر منفی بر عملکرد، ایمنی و هزینه‌های نگهداری داشته باشد. عدم تنظیم صحیح میزان فرمان باعث می‌شود خودرو از مسیر مستقیم منحرف شود، لاستیک‌ها به‌طور نامتوازن ساییده شوند و مصرف سوخت افزایش یابد. در این مقاله، به بررسی معایب میزان نبودن فرمان و پیامدهای آن می‌پردازیم.
یکی از مهم‌ترین معایب میزان نبودن فرمان، کاهش توانایی کنترل خودرو است. در این شرایط، خودرو ممکن است به یک سمت کشیده شود یا در هنگام عبور از پیچ‌ها، فرمان‌پذیری نامطلوبی داشته باشد. این مشکل می‌تواند احتمال تصادف را افزایش دهد، به‌ویژه در سرعت‌های بالا یا شرایط جاده‌ای نامساعد.میزان نبودن فرمان باعث می‌شود که لاستیک‌ها به‌طور نامتوازن و غیر یکنواخت ساییده شوند. این موضوع باعث کاهش عمر لاستیک‌ها و نیاز به تعویض زودهنگام آنها می‌شود، که هزینه‌های اضافی برای راننده به همراه دارد.وقتی میزان فرمان تنظیم نباشد، خودرو به جای حرکت در مسیر مستقیم، دچار کشیدگی به یک سمت شده و موتور باید نیروی بیشتری برای حرکت اعمال کند. این موضوع موجب افزایش مصرف سوخت می‌شود، زیرا چرخ‌ها اصطکاک بیشتری با سطح جاده دارند و راننده برای حفظ تعادل خودرو، مجبور به اعمال نیروی بیشتری روی فرمان است.یکی دیگر از پیامدهای میزان نبودن فرمان، ایجاد فشار اضافی روی قطعات سیستم تعلیق و جلوبندی است. این فشار می‌تواند منجر به فرسودگی سریع‌تر قطعاتی مانند سیبک‌ها، بوش‌ها، کمک‌فنرها و پلوس‌ها شود. در نتیجه، هزینه‌های تعمیر و نگهداری خودرو افزایش خواهد یافت.
تنظیم فرمان خودرو: هرچند وقت یک‌بار باید انجام شود؟
تنظیم میزان فرمان یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که باید به‌طور منظم برای حفظ ایمنی و عملکرد بهینه خودرو انجام شود. تنظیم نبودن فرمان می‌تواند منجر به انحراف خودرو، ساییدگی نامتوازن لاستیک‌ها، افزایش مصرف سوخت و کاهش کنترل‌پذیری شود. اما سؤال اصلی این است که هرچند وقت یک‌بار باید میزان فرمان خودرو را تنظیم کنیم؟ در این مقاله، به بررسی این موضوع و زمان‌های مناسب برای تنظیم میزان فرمان می‌پردازیم.
پس از فهمیدن علت میزان نبودن فرمان توصیه می‌شود میزان فرمان خودرو هر 10,000 تا 15,000 کیلومتر یا حداقل یک‌بار در سال بررسی و در صورت نیاز تنظیم شود. این کار کمک می‌کند تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود و خودرو در شرایط بهینه باقی بماند.بعد از هر بار تعویض لاستیک‌ها یا جابه‌جایی آنها، بررسی میزان فرمان ضروری است. تفاوت در سایش لاستیک‌ها یا تغییر در موقعیت آنها می‌تواند باعث اختلال در میزان فرمان شود.برخورد شدید با چاله‌ها، جدول‌ها، موانع جاده‌ای یا تصادفات می‌تواند زوایای چرخ‌ها را تغییر داده و باعث میزان نبودن فرمان شود. اگر پس از یک ضربه شدید احساس کردید که خودرو به یک سمت کشیده می‌شود یا فرمان عملکرد غیرعادی دارد، حتماً میزان فرمان را بررسی کنید. در صورتی که علائم میزان نبودن فرمان مانند کشیده شدن خودرو به یک سمت، لرزش فرمان، ساییدگی نامتوازن لاستیک‌ها یا سختی در کنترل فرمان را مشاهده کردید، باید هرچه سریع‌تر به یک مرکز تخصصی مراجعه کرده و تنظیم میزان فرمان را انجام دهید.هر زمان که قطعاتی مانند سیبک‌ها، کمک‌فنرها، اکسل یا سایر اجزای سیستم تعلیق و جلوبندی تعویض یا تعمیر می‌شوند، میزان فرمان باید تنظیم گردد. تغییر در این قطعات می‌تواند زوایای چرخ‌ها را تغییر داده و بر عملکرد فرمان تأثیر بگذارد.
نتیجه‌گیری
تنظیم میزان فرمان باید به‌صورت دوره‌ای و در شرایط خاص مانند تعویض لاستیک، برخوردهای شدید، مشاهده علائم نامتعادل بودن فرمان و پس از تعمیرات جلوبندی انجام شود. نگهداری صحیح و بررسی منظم میزان فرمان باعث افزایش عمر لاستیک‌ها، بهبود ایمنی رانندگی و کاهش هزینه‌های تعمیرات خواهد شد. بنابراین، اگر احساس می‌کنید خودرو عملکرد درستی ندارد، بهتر است بدون تأخیر میزان فرمان آن را بررسی و تنظیم کنید تا از معایب میزان نبودن فرمان جلوگیری شود.بی‌توجهی به تنظیم میزان فرمان می‌تواند منجر به کاهش ایمنی، افزایش هزینه‌های تعمیر، کاهش عمر لاستیک‌ها و سختی در رانندگی شود. بنابراین، توصیه می‌شود که رانندگان به‌طور منظم این بخش از خودرو را بررسی کرده و در صورت نیاز، تنظیم میزان فرمان را در یک مرکز تخصصی انجام دهند. این اقدام ساده، تأثیر بسزایی در افزایش عمر مفید خودرو، کاهش هزینه‌های جانبی و حفظ ایمنی در رانندگی دارد.
